Szkolenie przeciwpożarowe budzi nie mało dyskusji. Wynika to z faktu, że ustawa o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991 r. nie doczekała się aktu wykonawczego. Nie precyzuje więc zasad przeprowadzenia szkolenia z zakresu postępowania PPOŻ. W związku z tym przyjmuje się, że forma kursu jest zależna od zapisów w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego obiektu. Takie podejście jest zgodne z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów:
Art. 6.1 „Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów […] zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, zawierającą […]
6) sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji”.
Kiedy odpowiednie zapisy znajdą się we wspomnianej instrukcji, należy się do nich stosować. Warto zatem przemyśleć jej treść, aby spełniała swoje zadania, a nie przysporzyła dodatkowych problemów pracodawcy.
Zapoznanie pracowników z przepisami pożarowymi
Osoba podejmująca pracę, musi zostać przeszkolona zarówno z zasad BHP, jak i bezpieczeństwa pożarowego. Instruktaż taki powinien zostać przeprowadzony przed podjęciem pracy i obejmować praktyczną wiedzę dostosowaną do realiów zakładu. Może go przeprowadzić pracodawca, pracownik służby BHP lub inna wyznaczona osoba, posiadająca odpowiednie kompetencje.
Łączenie szkoleń okresowych BHP i PPOŻ
Przepisy prawa nie zabraniają takiego rozwiązania. Oznacza to, że o ile nie istnieją inne zapisy w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, można przeprowadzić takie szkolenia razem. Jest to wygodna i tańsza opcja. Warto zaznaczyć, że obowiązkowy program okresowego kursu BHP, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, powinien i tak zawierać część poświęconą zapobieganiu i radzeniu sobie w sytuacji zagrożenia. Wynika to z ramowego planu szkolenia, gdzie w jednym z punktów znajdujemy zapis:
„Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagrożenia (np. pożaru, awarii), w tym zasady udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku”.
Dla wszystkich grup pracowników jednym z tematów omawianych podczas okresowego szkolenia są zagadnienia z zakresu pożarnictwa (w tej samej ustawie ujęte powyższymi słowami lub w nieco innej formie).
Program szkolenia PPOŻ
Niezależnie czy zdecydują się Państwo na oddzielne szkolenie PPOŻ czy połączenie go z obowiązkowym kursem BHP, dobrze zorganizowany program powinien przybliżyć następujące tematy:
- zagrożenia pożarowe występujące w miejscu pracy,
- zadania i obowiązki poszczególnych pracowników w zakresie zapobiegania pożarom,
- zadania i obowiązki pracowników na wypadek pożaru,
- zasady i sposoby użycia urządzeń gaśniczych dostępnych w zakładzie pracy,
- zasadami ewakuacji osób, za które odpowiedzialni są wyznaczeni pracownicy.
Aby takie szkolenie było ciekawsze, warto poświęcić czas na praktyczne pokazy z wykorzystaniem urządzeń i przyborów gaśniczych znajdujących się w budynku. Dobrym rozwiązaniem jest również przeanalizowanie realnych scenariuszy i sposobów rozwiązania zagrożenia.
Osoby odpowiedzialne za zwalczanie pożarów i ewakuacje pracowników
Kodeks Pracy zobowiązuje pracodawcę do wyznaczenia osób, które będą odpowiedzialne za podjęcie działań w wypadku powstania pożarów. Wskazuje na to zapis z Art. 2091. § 1:
„Pracodawca jest obowiązany […] wyznaczyć pracowników do […]
b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników”.
Czy osoby takie powinny zostać w specjalny sposób przeszkolone? W tym wypadku również wystarczy aktualne szkolenie BHP, jednak zgodnie z art. 2091 § 3 K.p.:
Liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń.
Jeśli zatem okresowy kurs BHP będzie dostosowany do stanowiska i zakresu kompetencji pracownika, a także uwzględni przepisy przeciwpożarowe obowiązujące w zakładzie pracy, będzie wystarczającym dla osób wyznaczonych do zwalczania pożarów i przeprowadzenia ewakuacji. Nasza firma w porozumieniu z pracodawcą organizuje praktyczne szkolenia zgodne z aktualnymi wytycznymi.